Xapón, 11 de marzo 2011

BORDES ACTIVOS. A FOSA DE XAPÓN

Na imaxe da esquerda podemos apreciar as placas terrestres situadas na zona do Pacífico Norte.

Xapón, Filipinas, Indonesia e a conexión Asia e Norteamérica onde podemos apreciar as Fosas máis profundas do planeta: de 9Km na de Xapón ata 11Km na fosa das Marianas.


O 11 de marzo de 2011 tipo lugar un terremoto de magnitude 9 na Fosa de Xapón, preto da costa do Norte da illa de Honshu.

GRÁFICO. Ver

GRAFICO 2: VERImaxe: Terremotos na zona (USGS)

Durante unha semana máis de 700 terremotos foron localizados nas proximidades da illa de Honshu, a principal de Xapón. Ademáis do terremoto de magnitude 9, localizáronse previamente un de magnitude 7,2 e moitos superiores a 6.


Situada sobre un borde de placa converxente onde as placas terrestres están a chocar constantemente. A placa Pacífica introdúcese debaixo da Norteamericana a un ritmo de 83 mm/ano . A raíz do terremoto a illa desprazouse 2,4 m cara a placa tectónica Euroasiática. O eixo da terra desprazouse 10 cm, segundo os xeofísicos.

O terremoto tiña o seu epicentro a 24,4 Km de profundidade e provocou un desprazamento vertical dun dos bordes de falla.

Esta circunstancia trouxo consigo un ha nova situación: A formación dun tsunami.

Webs recomendables: IMAXES
Zonas afectadas

Antes e despois

O son do terremoto

AS CENTRAIS NUCLEARES NA CRISE

O terremoto e , sobre todo, o posterior maremoto afectaron as centrais nucleares situadas na costa nas proximidades do foco do terremoto.
O risco radiactivo non facía máis que empezar.

A central de Fukushima. VER

Vocabulario radiactivo. VER

Radiactividade e saúde. VER

Traxes resistentes. VER

Evolución da nube radiactiva nos primeiros días. VER

DIARIO DAS CATÁSTROFES. Ver

A historia escrita dende Xapón. "En Xapón, aínda non hai tempo para a dor". Artigo de Kazumi Saeki.

O camiño da radiación.GRÁFICO

Contaminación 15 días despois

A expedición científica "Malaspina 2010"

O día 15 de decembro de 2010 partía do porto de Cádiz unha expedición científica que leva por nome "Malaspina 2010". O obxectivo desta expedición é a recollida de datos para valorar os efectos do cambio climático no mar, o estado da diversidade mariña e os efectos globais sobre o océano. Ademais das mostras físicas que se recollan, segundo Carlos Duarte, Director da Expedición, obteránse 5.500 gigabytes de información, o que ocuparían unas 8.000 películas.

O nome de "Malaspina" ven a ser o recoñecemento da ciencia española ao capitán de fragata Alejandro Malaspina que no século XVIII realizou unha expedición similar con dúas fragatas e baixo bandeira española. A maior expedición científica española pasou rápidamente ao olvido debido, como casi sempre, a problemas políticos e persoales. O nome de Malaspina e a súa expedición caeron definitivamente no olvido.
A expedición recorda a moi famosa "Expedición do Beagle".




Na nova expedición Malaspina, participan dous buques, o "Hespérides" e o "Sarmiento de Gamboa" que sairá posteriormente. Neles máis de 400 científicos participarán na recollida de datos para proxectos de diversa índole.





Unha mostra do traballo a realizar




PÁXINAS DE INTERESE:
1. CSIC.
2. Os xornais:
2.1 Público (Recentemente recibiu o premio á "divulgación científica" que otorga á Casa das Ciencias
2.2 El País

Este peixe ten mercurio, e vostede?

Ese é o título da Reportaxe publicada no diario "El País" e que recomendamos para a súa leitura.
Segundo Nicolás Olea da Universidade de Granada, "...de todos los animales, el que tiene ahora más contaminantes en el cuerpo eres tú..."

Metais pesados como o chumbo, o mercurio e/ou elementos químicos de nova xeracións como dioxinas e bifenol policlorados aparecen nas cadeas alimentarias onde se van concentrando ata chegar á nosa mesa. No caso de produtos como chumbo e mercurio deixaron de utilizarse, pero á súa concentración nas alimentos, sobre todo peixe e marisco, segue a ser alta. Así, moitos especialistas están a recomendar a baixada no consumo de peixes como o atún e o peixe espada, peixes nos que se atopan dosis importantes de contaminantes.

Segundo os especialistas consultados nesta reportaxe, unha das fontes de contaminación máis forte é a industria da cosmética. Produtos químicos síntéticos como parabenos (éster do benzeno) que se utilizan como conservantes, funxicidas e bactericidas nos produtos cosméticos, son responsables de cancros de pel e de mama segundo estudos recentes. Semella que se o produto se absorbe pola pel non se metaboliza igual e convírtese nun produto maligno que afecta ó sistema endocrino, sobre todo.

Recomendamos a leitura deste artigo no seguinte enlace:

El País, domingo 19 de diociembre de 2010

ENLACES DE INTERESE PARA O TEMA
1. http://www.gencat.cat/salut/acsa/html/es/dir2822/index.html

2. Axencia europea para a seguridade alimentaria. VER

3.UE. Biotecnoloxías. VER

4. UE. Medio ambiente. VER

MERCURIO no Polo Norte

Copiando da natureza: Os ciclos

O termo "ciclo" fai referencia a un camiño que se pecha onde empeza. Un elemento químico comeza o seu percorrido polos distintos sistemas terrestres e tarda un tempo determinado en volver ao seu lugar de orixe. Unha gota de auga pode tardar 15 días dende que cae ata que retorna a atmosfera, pero si falamos da auga subterránea esa movilidade transfóermase en miles de anos.

Unha vez foron estudiados os ciclos de vida de elementos básicos como a auga, o carbono, o nitróxeno, o fósforo e o xofre, entre outros, viúse a importancia de trasladar este concepto a outros ámbitos da ecoloxía e da vida. Xurde o termo de "ciclo de vida dun produto" axuda a seguir o camiño dos recursos no engranxe da vida e descubrir os puntos fortes e febles dese ciclo, o lugar onde se producen perdas importantes e o custo económico e ecolóxico que o seu uso ten como consecuencia.

Para comprender os doistintos ciclos da natureza recomendamos este video que de forma clara e sintética explica o funcionamento dos ciclos básicos da natureza.

Ecoloxía hoxe

Destacamos dentro da serie de TVE2 "Científicos de frontera" a entrevista realizada a Jordy Bascompte, Investigador do CSIC na Estación Biolóxica de Doñana. De forma moi amena e clara Bascompte nos fala dó estudios dos modelos en ecoloxía, a importancia de coñecer o funcionamento das redes do ecosistema e a súa posterior modelización para predicir e prever os efectos dos cambios nas especies dos ecosistemas. Cómo afectan as especies, como se pode resuperar u ecosistema deteriorado e que está a pasar coa Biodiversidade. Conceptos importantes como: sistemas, modelos, redes, globalidade predicción e remediación forman parte do su discurso ao longo da entrevista. Recomendamos que a escoites.

Espiando o planeta Terra

Imaxes tomadas da web da ESA

Envisat, lanzado no ano 2002(Environmental Satellite) é un dos satálites estrela da Axencia Espacial Europea (ESA). Describe unha órbita casi polar e tarda 101 minutos en dar un volta completa. Obtén datos dunha zona cada 35 días. O seu obxectivo é estudiar a superficie terrestre, a súa atmosfera e os seus océanos. É, pois, un espía medioambiental.
Conta con 10 sensores que captan o refelexo da luz solar nas súas distintas lonxitudes de onda dende o espectro visible ata o espectro microondas.

Falaremos dun dos seus instrumentos de toma de datos é MERIS (Medium Resolution Imaging Spectrometer), un espectómetro capaz de captar ata 15 lonxitudes de onda dentro do espectro da luz de 390 a 1040 nm. MERIS é capaz de medir os distintos niveis de clorofila tanto nos océanos como na superficie terrestre. Precisamente, no ámbito terrestre ímos a pararnos.

A superficie terrestre minuto a minuto con Envisat Meris: VER

Con MERIS estase a desenvolver un programa chamado Glob Corine que trata de estudar, analizar e predicir o estado de saúde das masas boscosas europeas e o avance das zonas urbanas.
As árbores reflicten a luz nuns canles do espectro moi diferente ao solo desnudo e a auga polo que os datos que se poden obter coa firma espectral son importantes. Para coñecer o estado da vexetación utilízase o Índice de Diferencia Normalizada da Vexetación.

O Índice de Diferencia Normalizada da Vexetación (Normalized Difference Vegetation Index o NDVI) calcúlase de este modo:

% de reflexión no cercano ao infravermello - % de reflexión no visible vermello
NDVI=----------------------------------------------------------------------------------
% de reflexión no cercano ao infravermello + % de reflexión no visible vermello

Un Índice é algo máis que un Indicador Ambiental xa que ten a capacidade de relaciónar varias variables importantes e determinantes para un determinado problema ambiental.

Esta información mídese nuns ámbitos que van de -1 a +1.

+1--------------Masas boscosas en bo estado (verde intenso)

0--------------Desertos (blanquecino- amarelo)

-1--------------Océano, auga (azul, negro)

Non ten unidades de medida porque en sí mesmo está traballando con variables de distinta magnitude, pero o significado do seu valor é claro e determinante.

Mapa NDVI publicado o 23 de novembro de 2010. Recolle os datos obtidos no 2009
Fonte: web da ESA

Un resumo do papel a desempoeñar por ENVISAT

Informe sobre a pobreza rural

A ONU por medio da Fundación Internacional para o Desenvolvemento da Agricultura (IFAD), ven de publicar o seu Informe Anual sobre "Pobreza no Medio Rural 2011".

Máis de 350 millóns de persoas do medio rural viven na pobreza máis extrema, máis de 1000 millóns de persoas viven con menos de 1 € o día. Africa subsharaniana e o Sur de Asia so dúas das zonas máis afectadas. A pobreza afecta especialmente ao medio rural.

A falta de medios, de información e, cada vez máis, os fenómenos climáticos extremos está a afectar negativamente as colleitas e ao progreso.

No seu Informe a IFAD analiza a situación actual, como a degradación do solo e das augas, base da súa economía, e o uso de cereales para a fabricación de biocombustibles son factores a ter en conta..... Solucións que poderían semellar positivas, volvénse negativas cun efecto doblemente negativo (efecto boomerang) como é o caso dos biocombustibles.

Por medio de testimonios de agricultores nos países en vías de desenvolvento podemos comprobar esta situación. Como exemplo poñemos o vídeo de Mongolia, onde Avid Enkhtaivan (pastor nómada) conta a historia do seu pobo.

Para máis información visita a web de IFAD